Το κάπνισμα

Ένας στους δύο μαθητές , ηλικία 14-16 ετών έχει δοκιμάσει τσιγάρο νικοτίνης έστω και μία φορά, σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ. (51.8% των αγοριών, 48.8% των κοριτσιών) Επιπλέον, 12.4% των μαθητών είχαν καπνίσει τουλάχιστον 1 τσιγάρο ημερησίως επί 1 μήνα στο παρελθόν, πρακτική που ορίζει το ποσοστό των «τακτικών καπνιστών». Το κάπνισμα αποτελεί βασική αιτία θανάτου που θα μπορούσε να προληφθεί. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ) 150.000.000 έφηβοι καπνίζουν παγκοσμίως και 75.000.000 εξ’ αυτών πρόκειται να πεθάνουν από αιτίες που σχετίζονται με το κάπνισμα. Οι έφηβοι μπορεί να εθιστούν στη νικοτίνη, ενώ παρουσιάζουν και ψυχολογική εξάρτηση από τη συνήθεια του καπνίσματος. Χαρακτηριστικό είναι ότι πάνω από το 90% των ενηλίκων καπνιστών ξεκινούν τη βλαβερή αυτή συνήθεια κατά την εφηβεία (λόγω των αναπτυξιακών χαρακτηριστικών και της ανάγκης να είναι δημοφιλείς και αποδεκτοί από τους συνομηλίκους-peer pressure). 

Το κάπνισμα σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, χρόνια αναπνευστική νόσο (εμφύσημα, βρογχίτις) και καρκινογένεση (πνεύμονα, λάρυγγα κ.α.), καθώς και με πρόωρη γήρανση, κιτρίνισμα των δοντιών και του δέρματος των δακτύλων. Οι επιπτώσεις αφορούν και τους παθητικούς καπνιστές. Σημαντική για τους εφήβους είναι και η μείωση της αντοχής, καθώς και της επίδοσης στα διάφορα αθλήματα. Σύμφωνα μα τα στοιχεία του Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (Ε.Π.Ι.Ψ.Υ.) για την Ελλάδα καθημερινοί καπνιστές (έστω και ένα τσιγάρο) είναι το 24.6% των εφήβων, ενώ 14% αναφέρουν «βαρύ» συστηματικό κάπνισμα (τουλάχιστον 10 τσιγάρα την ημέρα). Η προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος είναι επιθυμητή από πολλούς εφήβους και οι λειτουργοί υγείας μπορούν να βοηθήσουν με προγράμματα στήριξης, αλλά και τη χρήση σκευασμάτων υποκατάστασης νικοτίνης (τσίχλα ή τσιρότο) όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Σημαντική είναι η κινητοποίηση των καπνιστών εφήβων προκειμένου να θελήσουν τη διακοπή μέσα από προγράμματα ενημέρωσης από συνομηλίκους (peer to peer education), τον εθελοντισμό και τη συμμετοχή τους σε καμπάνιες πρόληψης. Η ενεργητική συμμετοχή των εφήβων εξασφαλίζει καλύτερα αποτελέσματα συμμόρφωσης σχετικά τόσο με την πρόληψη, όσο και την διακοπή του καπνίσματος.

Άρτεμις Κ. Τσίτσικα

Έγγραφα

to-kapnisma.docx