Ανδρολογία του εφήβου

Δημήτριος Γ. Γουλής Αναπληρωτής Καθηγητής Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής, Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής, Α ́ Μαιευτική-Γυναικολογική Κλινική ΑΠΘ,Γενικός Γραμματέας EuropeanAcademyofAndrology, Γενικός Γραμματέας European Menopause and Andropause Society

Η εφηβική Ανδρολογία αποτελεί πεδίο που δεν έχει τύχει της δέουσας προσοχής, σε σύγκριση με την Εφηβική Γυναικολογία. Ωστόσο, όπως και η τελευταία, μελετά παθήσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικές βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπλοκές για το νεαρό αγόρι. Μερικές από τις κύριες νοσολογικές οντότητες που χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη ηλικιακή περίοδο περιλαμβάνουν:

·Κρυψορχία. Ορίζεται ως η μη κάθοδος τωνόρχεων στο όσχεο έως την ηλικία των 4 μηνών. Καθώς μπορεί να αποτελείσυνιστώσα του συνδρόμου δυσγενεσίας των όρχεων(testiculardysgenesissyndrome - TDS) θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ολιστικά. Επιπρόσθετες συνιστώσες του TDS αποτελούν ο υποσπαδίας, η υπογονιμότητα και ο καρκίνος των όρχεων.

·Υποσπαδίας. Κατά παρόμοιο τρόπο, ο υποσπαδίας, ο οποίος ορίζεται ως η παθολογική εκβολή του στομίου της ουρήθρας (εντοπίζεται από τη βάλανο του πέους έως το περίνεο), μπορεί να αποτελεί συνιστώσα του TDS. Η χειρουργική αποκατάσταση θα πρέπει να συνοδεύεται από κατάλληλο πρόγραμμα παρακολούθησης.

·Καθυστερημένη εφηβεία. Ορίζεται ως η μη έναρξη της εφηβείας (όρχεις > 4 cm3) έως την ηλικία των 14 ετών. Η διαφορική διάγνωση μεταξύ ιδιοπαθούς καθυστέρησης της εφηβείας και μεμονωμένου υπογοναδοτροπικού υπογοναδισμού είναι δύσκολη. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να εξαντλείται κάθε διαγνωστική προσπάθεια για την ανεύρεση της υποκείμενης αιτίας.

·Σύνδρομο Kallmann. Ο υπογοναδοτροπικός υπογοναδισμός διαγιγνώσκεται σχετικά εύκολα, καθώς οδηγεί σε εμφανή κλινική εικόνα καθυστερημένης εφηβείας. Θεραπευτικά, απαιτείται υποκατάσταση με τεστοστερόνη για την επαγωγή της εφηβείας. Εκτός του υπογοναδισμού, η πάθηση μπορεί να συνοδεύεται από μία σειρά από συνοσηρότητες (υποσμία / ανοσμία, υποπλασία οπτικού νεύρου, λαγόχειλο, υπερωιοσχιστία, νευροαισθητηριακή βαρηκοΐα, κατοπτρικές κινήσεις, ετερόπλευρη νεφρική αγενεσία), οι οποίες θα πρέπει να διαγιγνώσκονται και να αντιμετωπίζονται.

·Σύνδρομο Klinefelter. Η διάγνωση του υπεργοναδοτροπικού υπογοναδισμού τίθεται πιο δύσκολα, καθώς η εικόνα του υπογοναδισμού δεν είναι πάντα εμφανής, απαιτώντας αυξημένη κλινική υποψία και κλινική εμπειρία. Θεραπευτικά, εφαρμόζεται υποκατάσταση με τεστοστερόνη, για την ολοκλήρωση της εφηβείας. Αντίστοιχα με το σύνδρομο Kallmann, το σύνδρομο Klinefelter χαρακτηρίζεται από μία σειρά από συνοσηρότητες (γυναικομαστία, καρκίνος μαστού, θρόμβωση, πνευμονική εμβολή, μεταβολικό σύνδρομο, όγκοι μεσοθωρακίου, μαθησιακές διαταραχές), μερικές από τις οποίες αντιμετωπίζονται δύσκολα.

·Διατήρηση της γονιμότητας. Στην περίπτωση που ο έφηβος θα πρέπει να υποστεί θεραπεία η οποία θα επηρεάσει τη γοναδική λειτουργία, θα πρέπει να γίνει κάθε δυνατή προσπάθεια για διατήρηση της μελλοντικής γονιμότητας (π.χ. εφαρμογή θεραπείας με μικρότερη γοναδοτοξικότητα). Στην περίπτωση που η σπερματογένεση έχει ξεκινήσει, η κρυοσυντήρηση του σπέρματος αποτελεί ασφαλή επιλογή. Στην αντίθετη περίπτωση, οι θεραπευτικές προσεγγίσεις παραμένουν πειραματικές.

·Κιρσοκήλη. Ορίζεται ως η διάτασητων σπερματικών φλεβών, οι οποίες απάγουν αίμα από τον όρχι. Η χειρουργική αποκατάσταση κατά την εφηβική ηλικία απαιτείται πολύ σπάνια.

·Καρκίνος των όρχεων. Αποτελείτην πλέον συχνή νεοπλασία συμπαγών οργάνωνστις ηλικιακές ομάδες 15 έως 35 ετών. Ιστολογικά, η συχνότερη διάγνωση είναι αυτή του σεμινώματος. Απαιτείται συστηματικό πρόγραμμα ανίχνευσης, ανάλογο με αυτό της αναπαραγωγικής υγείας των εφήβων κοριτσιών.

·Διαφυλισμός. O σύγχρονος όρος της δυσφορίας του φύλου (genderincongruence) περιγράφει την κατάσταση όπου η ταυτότητα του φύλου ενός ανθρώπου διαφέρει από αυτή που υπαγορεύουν τα εξωτερικά γεννητικά όργανα κατά τη γέννηση. Και οι δύο μορφές (διαφυλικοί άνδρες και διαφυλικές γυναίκες) απαιτούν διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση, από εξειδικευμένη ομάδα που αποτελείται, κατ’ ελάχιστο, από ψυχίατρο / παιδοψυχίατρο ή ψυχολόγο, ενδοκρινολόγο, γυναικολόγο και εξειδικευμένο χειρουργό.