Δερματοπάθειες της εφηβικής ηλικίας - Ψυχοδερματολογία

Αλέξανδρος Ι. Στρατηγός,

Καθηγητής Δερματολογίας–Αφροδισιολογίας, 

Α΄ Πανεπιστημιακή Κλινική Αφοριδισίων και Δερματικών Νόσων

Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός» Αθήνα

Πολλά κοινά δερματολογικά νοσήματα, όπως η ψωρίαση, η ατοπική δερματίτιδα, η λεύκη και η ακμή πρωτο-εμφανίζονται κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία, προκαλώντας, εκτός από τα κλινικά συμπτώματα, έντονες διαταραχές στο ψυχισμό, τη ποιότητα ζωής και τη ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των ατόμων στις ευαίσθητες αυτές ηλικιακές ομάδες. Αν και για πολλά από τα νοσήματα αυτά υπάρχουν ικανοποιητικές θεραπευτικές λύσεις, η συντηρητική θεραπευτική προσέγγιση και η χρονιότητα των νοσημάτων επιτείνουν τη ψυχολογική επιβάρυνση και τα συμπτώματα περιθωριοποίησης, αποξένωσης και χαμηλής αυτοπεποίθησης.

Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και στις τεχνητές πηγές υπεριώδους ακτινοβολίας (solarium) για την επίτευξη ενός αισθητικά αποδεκτού «μαυρισμένου» δέρματος παρουσιάζει ιδιαίτερη αύξηση στους εφήβους εγκυμονώντας κινδύνους για την μελλοντική εμφάνιση μελανωμάτων και καρκίνου δέρματος.

Η ενημέρωση των εφήβων για τη σωστή προφύλαξη από τον ήλιο με ρεαλιστικά μηνύματα είναι απαραίτητη για την υιοθέτηση και άσκηση προληπτικών μέτρων αντηλιακής προστασίας από τους εφήβους. Οι συμπεριφορές υψηλού κινδύνου στην εφηβική ηλικία προδιαθέτουν στην εκδήλωση σεξουαλικών μεταδιδομένων νοσημάτων όπως οι χλαμυδιακές λοιμώξεις, ο έρπητας των γεννητικών οργάνων και οι εκδηλώσεις από τη λοίμωξη HPV. Η αποτελεσματική αντιβιοτική θεραπεία για πολλά από αυτά τα νοσήματα, ο προληπτικός εμβολιασμός (π.χ. εμβόλιο HPV) και οι παρεμβάσεις ενημέρωσης αποτελούν ένα συνδυασμό παραγόντων που συμβάλλουν στον καλύτερο έλεγχο των ΣΜΝ στην εφηβική ηλικία. Τέλος, ιδιαίτερη επισήμανση γίνεται για μία ομάδα δερματικών εκδηλώσεων, όπως η τριχοτιλλομανία και η φακτιτιοειδής ερματίτιδα, που υποδηλώνουν διαταραχές του ψυχισμού ή εκδηλώσεις ψυχιατρικών νοσημάτων. Η έγκαιρη αναγνώριση των δυσδιάγνωστων αυτών συμπτωμάτων και η συνδυαστική τους αντιμετώπιση από δερματολόγους, παιδιάτρους και ψυχολόγους/ψυχιάτρους αποτρέπουν τη περαιτέρω επιδείνωση των βλαβών του δέρματος και την ιδιαίτερη νοσολογία που συνοδεύει τις εκδηλώσεις αυτές.