Workshop 1 - Υπέρταση στα Παιδιά και στους Εφήβους: Διάγνωση, Διερεύνηση και Αντιμετώπιση

Αναστάσιος Καπόγιαννης

Παιδίατρος-Νεφρολόγος

Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος

Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»

Σοφία Λουκοπούλου

Παιδίατρος-Καρδιολόγος

Διευθύντρια Καρδιολογικού Τμήματος 

Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»

Η υπέρταση στα παιδιά και στους εφήβους είναι συχνότερη από όσο πιστεύουν οι περισσότεροι και μάλιστα παρουσιάζει τάση αύξησης

Οι γνώσεις και οι αντιλήψεις για την υπέρταση στα παιδιά και στους εφήβους διαφέρουν από ότι στους ενήλικες και επιπλέον κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες έχουν αναθεωρηθεί σημαντικά

Το 2009 η Ευρωπαϊκή Εταιρία Υπέρτασης διατύπωσε αναλυτικές κατευθυντήριες οδηγίες για την υπέρταση των παιδιών και των εφήβων, στις οποίες συνιστά την μέτρηση της αρτηριακής πίεσης σε όλα τα παιδιά άνω των 3 ετών ,κάθε φορά που παρουσιάζουν κάποιο πρόβλημα υγείας

Η αύξηση της υπέρτασης αποδίδεται κυρίως ,αλλά όχι πλήρως στην αυξανόμενη παιδική και εφηβική παχυσαρκία, η οποία είναι εξαιρετικά συχνή και στην χώρα μας

Φαίνεται όμως ότι ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος και άλλα στοιχεία του σύγχρονου τρόπου ζωής, όπως έλλειψη άσκησης ή καθιστικής ζωής και ο χρόνος που διαθέτουν τα παιδιά μπροστά στην οθόνη (τηλεόραση, ηλεκτρονικός υπολογιστής) συνδέονται με την αρτηριακή πίεση

Τέλος μακροχρόνιες μελέτες έχουν δείξει ότι αυξημένη αρτηριακή πίεση στην παιδική και εφηβική ηλικία, συχνά εξελίσσεται σε υπέρταση στην ενήλικη ζωή (φαινόμενο tracking), το οποίο έχει όχι μόνο επιδημιολογική αλλά και κλινική σημασία. Οι παρατηρήσεις αυτές δείχνουν ότι η ιδιοπαθής υπέρταση των ενηλίκων έχει τις ρίζες της στην παιδική και εφηβική ηλικία

Η συχνότητα της υπέρτασης στα παιδιά είναι 4,5%, συχνά είναι δευτεροπαθής σε ποσοστό 3,5% ,κυρίως οφείλεται σε νεφροπαρεγχυματικά νοσήματα, νεφροαγγειακά, ενδοκρινολογικές παθήσεις, φάρμακα, όγκοι κα.

Η ιδιοπαθής υπέρταση εμφανίζεται με συχνότητα 1%, κυρίως στην εφηβική ηλικία, η οποία εξελίσσεται σε υπέρταση στην ενήλικο ζωή.

Έχει σημασία ,πως ορίζεται η υπέρταση στα παιδιά, πως γίνεται η σωστή μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό και η φυσική εξέταση του παιδιού.

Επίσης ο κλινικοεργαστηριακός και απεικονιστικός έλεγχος είναι σημαντικός για την διάγνωση και τον αποκλεισμό της προσβολής των οργάνων στόχων.

Αρχικά θα πρέπει να αλλάξουμε τις συνήθειες τρόπου ζωής, ανάλογο διαιτολόγιο (πχ. άναλο δίαιτα), μείωση του σωματικού βάρους και ασκήσεις κινήσεως.

Σε περίπτωση επιμένουσας αρτηριακής πίεσης > 95η ΕΘ για την ηλικία, ύψος και φύλο, παρόλα τα μη-φαρμακευτικά μέσα, συνιστάται έναρξη θεραπευτικής αγωγής.